اگر پوسیدگی دندان را تجربه کرده باشید، با موهبتی بهنام «ترمیم دندان» نیز آشنا هستید. این روش درمانی، رایجترین متدی است که متخصصین دندانپزشکی روی دندانهای پوسیده اعمال میکنند. آنها طی این فرایند، دندان آسیبدیده را با روش پُرکردن اصلاح میکنند تا عملکرد بهتر و ظاهر زیباتری داشته باشد. در کلینیک دندانپزشکی صدف، انواع خدمات دندانپزشکی با استفاده از مرغوبترین مواد اولیه و مجربترین کادر درمانی انجام میشود. اگر دندان پوسیده دارید، پیش از آنکه پوسیدگی کل دندان را بگیرد و دیر شود، باید برای پرکردن دندان اقدام کنید. در ادامه به بررسی انواع مواد ترمیم دندان و ویژگیهای هر یک از آنها میپردازیم. تا انتها با ما باشید.
روشهای معاینه دندان پوسیده
معاینه ظاهری دندان
هر تغییر رنگی روی دندانها، بهمعنی پوسیدگی نیست! بنابراین دندانپزشکان قبل از شروع روند درمان، با استفاده از وسیله فلزی نوکتیزی بهنام «اکسپلورر» پوسیدگی قطعی دندانها را تشخیص میدهند. مینای دندان سالم مانند سنگ، سفت است و نوک این وسیله فلزی به آن نمیچسبد؛ اما بخشهای پوسیده دندان، بافت نرمتری دارند و اکسپلورر کمی به آنها میچسبد. دندانپزشکان از طریق چسبندگی این وسیله فلزی به دندان، سلامت یا پوسیدگی مینای آن را تشخیص میدهند.
رنگ مخصوص تشخیص پوسیدگی
این ماده، رنگ ویژهای است که پس از ریختن آن روی دندانها، فقط به بخشهای پوسیده میچسبد و متخصص را از محل دقیق پوسیدگی، آگاه میکند.
تصویربرداری با اشعه ایکس
رادیوگرافی یا اشعه ایکس، تصویربرداری از دندان برای بررسی سلامت آن است. این روش برای نشاندادن انواع پوسیدگیهای دندان و بیماریهای لثه کاربرد فراوانی دارد. هرچند ممکن است گاهی تصویر اشعه ایکس، نتواند پوسیدگیهای کوچک یا آنهایی که زیر مواد درمانی قدیمی دندانهایتان هست را بهخوبی نشان دهد؛ اما همچنان این روش، یکی از بهترین و رایجترین روشها برای تشخیص خرابی دندانهاست.
آیا ترمیم دندان شیری کودکان لزومی دارد؟
بسیاری از والدین تصور میکنند که دندانهای شیری بهخاطر موقتبودنشان در دهان کودکان، نیازی به درمان ندارند و میتوان با کشیدنشان از شر درد، پوسیدگی یا شکستگی و تغییر شکل آنها خلاص شد؛ اما این باور غلط، باعث آسیبدیدن شکل فک و ایجاد مشکل در روند رشد دندانهای دائمی کودک میشود. حتی این تصمیم، میتواند مقدمهای باشد برای استفاده از ارتودنسی در آینده کودک! بههمینخاطر است که متخصصین دندان، اعتقاد دارند پوسیدگیهای دندان کودک باید در همان مراحل اولیه، درمان شود.
انواع مواد برای پرکردن و ترمیم دندان
آمالگام
تعجب میکنید اگر بدانید پزشکان ۱۵۰ سال است که از آمالگام برای پرکردن دندان پوسیده استفاده میکنند! این ماده خاکستریرنگ، ترکیب فلزاتی مانند نقره، قلع و جیوه است و هزینه پایین و استحکام بالای آن باعث شده که طی بیش از یک قرن، هنوز از رده خارج نشود؛ اما بخش تلخ ماجرای آمالگام این است که برای استفاده از آن در ترمیم، باید کمی از بخشهای سالم دندان نیز تراشیده شود تا این ماده بتواند بهخوبی در حفرههای پوسیده، جای بگیرد.
مراحل ترمیم دندان با آمالگام
- ابتدا پزشک متخصص، بخشهای پوسیده دندان را خارج میکند.
- سپس آمالگام آمادهشده را لایهلایه روی محل خالی شده میریزد و آن را متناسب با شیارهای دندان، شکل میدهد.
- این ماده بهسرعت روی دندان، محکم و سفت میشود.
جیوه موجود در آمالگام ضرر ندارد؟
نگران نباشید! طبق تحقیقات گسترده انجمن دندانپزشکی آمریکا بر روی آمالگام، این ماده در مقادیر کم خطی ندارد؛ و مقدار جیوه موجود در این ماده مخصوص ترمیم دندان، بهاندازهای کم است که متخصصین سراسر دنیا به ایمنی این روش درمانی، اطمینان دادهاند.
چرا با وجود سمیبودن جیوه، از این عنصر در آمالگام پرکننده دندان استفاده میشود؟
درست است که جیوه به سمیبودن شناخته شده است؛ اما همین عنصر در ترمیم دندان، نهتنها امن و بیخطر است، بلکه فوایدی دارد که نمیشود انکارش کرد. جیوه باعث اتصال آلیاژ موجود در آمالگام میشود و برای این ماده، پایداری و استحکام ایجاد میکند.
مزایای استفاده از آمالگام
- رفع پوسیدگی دندان با این ماده، سریع است و در یک جلسه انجام میشود.
- هزینه این روش نسبت به سایر روشها کمتر است.
- استحکام بالای این ماده باعث میشود که دندانهای پرشده عملکرد بهتری در حرکتهای پرفشار مانند جویدن، داشته باشند؛ بنابراین برای دندانهای عقب، روش مناسبی به نظر میرسد.
- ماندگاری بالای آمالگام، باعث میشود که شما بتوانید از دندان پرشده خود، سالهای سال استفاده کنید.
کامپوزیت
ماده دیگری که برای پرکردن دندان از آن استفاده میشود، کامپوزیت است. این ماده برخلاف آمالگام، رنگ تیره و مشخصی ندارد و بهسختی میتوان متوجه تفاوت بخشهای پرشده با دندان اصلی شد؛ بنابراین کامپوزیت انتخاب خوبی برای دندانهای جلویی است که زیبایی ظاهری آنها هنگام لبخند، اهمیت چشمگیری دارد. نکته مهم اینکه این شیوه، نیازی به تراشیدن بخشهای سالم دندان ندارد و از این لحاظ نسبت به آمالگام، امتیاز بالاتری کسب میکند؛ اما فراموش نکنید که این ماده از نظر هزینه، قابلمقایسه با آمالگام نیست و استفاده از آن نیازمند صرف مبلغ بالاتری است. بههمینخاطر اغلب مردم، برای پوسیدگیهای دندانهای جلویی و یا خرابیهای کوچک دندانهای عقبی، از کامپوزیت استفاده میکنند. همچنین این شیوه ترمیمی، زمان بیشتری از شما و دندانپزشک میگیرد.
مراحل و نحوه پرکردن دندان با ماده کامپوزیت
- پزشک، فضای دهان و دندان را با روش مخصوص خشک نگه میدارد؛ زیرا برای ترمیم دندان با ماده کامپوزیت، خشکبودن دندانها ضروری است و اصلاً نباید بزاق دهان به آنها راه پیدا کند.
- سپس بخشهای پوسیده دندان را تخلیه میکند.
- ماده کامپوزیتی را لایهلایه در حفره دندان میریزد.
- در این مرحله نور مخصوصی بهرنگ آبی را به دندان میتاباند که ماده ترمیمی بهسرعت سفت و خشک شود.
- به کامپوزیت شکل میدهد تا با شیارهای دندان مطابقت داشته باشد و شکل طبیعیتری بهخود بگیرد.
مزایای ترمیم دندان با کامپوزیت
- اگر زیبایی ظاهری دندان پرشده برای شما اولویت دارد، کامپوزیت این شانس را به شما میدهد که با رنگ سفید و طبیعی، ظاهر زیباتری برای خودتان خلق کنید.
- برای این شیوه نیازی به تراشیدن بخشهای سالم نیست و همینکه بخش پوسیده تخلیه شود، کافی است.
- کامپوزیت هم میتواند پیوند خوبی با دندان برقرار کند و از آن دربرابر شکستگی محافظت کند؛ هرچند استحکام آمالگام بسیار بیشتر از کامپوزیت است. (توصیه میشود برای دندانهای عقب که عمل جویدن را انجام میدهند، از کامپوزیت استفاده نشود.)
- این ماده، عایق گرما و سرماست؛ یعنی سردی و گرمی موادی که وارد دهانتان میکنید را به مینای دندان منتقل نمیکند. این ویژگی در برابر آمالگام که ترکیب فلزی است و بهسرعت گرمی و سردی را انتقال میدهد، نکته مثبتی به حساب میآید.
- کامپوزیت به مواد ترمیمی قبلی میچسبد؛ یعنی بهجای برداشتن ترمیم پیشین، میتوان فقط بخشهای پوسیده جدید را با کامپوزیت پر کرد.
سرامیک (چینی) برای ترمیم دندان
مقاومت این ماده بیشتر از کامپوزیت است؛ بنابراین میشود از آن برای دندانهای عقب نیز استفاده کرد. ماندگاری سرامیک نیز در درازمدت بالاست و تا سالها میتواند سلامت دندان شما را تضمین کند؛ اما بدانید که برای پرکردن دندان با سرامیک، باید هزینه بسیار بیشتری نسبت به آمالگام و کامپوزیت بپردازید.
روکش دندانی
روکشهای دندانی، نوعی پوسته یا کلاهک هستند که سفارشی ساخته میشوند و شبیه دندان طبیعی، روی دندان اصلی شما چسبانده میشوند. این روش برای مواقعی کاربرد دارد که دندان شما تا حد زیادی پوسیده، لکگرفته یا شکسته است؛ در این حالت، روکشکردن یکی از مناسبترین روشهای زیبایی و ترمیم دندان است. شما میتوانید برای انتخاب بهترین روش برای ترمیم دندان خود، از دندانپزشکان متخصص و باسابقه کلینیک صدف، مشورت بگیرید.
بریج دندانی
یکی از روشهای ترمیمی، جایگزینکردن یک دندان ازدسترفته است؛ به این عمل «بریج» یا «پل دندانی» میگویند. در بریج، پزشک از ۲ دندان کناری استفاده میکند تا دندان مصنوعی –که معمولاً از جنسی چینی ساخته میشوند– را روی لثه جاگذاری کند. این روش معمولاً ۲ جلسه زمان میبرد، نیاز حتمی به وجود ۲ دندان طبیعی در طرفین دندانِ ازدسترفته دارد و طی ۵ الی ۱۵ سال باید ترمیم یا تعویض شود.
ایمپلنت دندانی
تفاوت ایمپلنت با بریج در نحوه جاگذاری آن داخل دهان است. در روش بریج، دندانهای کناری تراشیده میشوند تا فضا برای متصلشدن دندان مصنوعی فراهم شود؛ یعنی دندان مصنوعی با اتصال به دو دندان کناری روی لثه فیکس میشود. اما در ایمپلنت، دندان مصنوعی توسط پیچهای مخصوص، به استخوان متصل میشود و کاری به سایر دندانها ندارد. در ضمن ایمپلنت، دندانی دائمی به شما می دهد که پس از گذشت زمان، نیاز به تعویض ندارد. هرچند هزینه آن نسبت به بریج بالاتر است.
اینله (inlay) و آنله (onlay)
این دو، نوعی از روش ترمیم دندان هستند که برای دندانهای عقبی با پوسیدگی کم، استفاده میشوند. در این شیوه ترمیمی، دندان باید قالبگیری و طبق اندازه مشخصی عمل ترمیم روی آن انجام شود. علاوهبراین، ماندگاری این روش نیز بسیار بالاست. اینله فضای داخلی دندان را پوشش میدهد و آنله به طرفین و لبههای بیرونی دندان نیز کشیده میشود. این روش برای حفظ سلامت دندانهایی با آسیب زیاد مناسب است و از آنها در درازمدت محافظت میکند.
باندینگ کامپوزیت
این روش، یکی از راههای ایجاد لبخندی زیبا است. متخصصین از این راهکار برای ترمیم لبپرشدگی، کوتاهی و بلندی، تغییر رنگ، ترکخوردگی و مشکلاتی از این قبیل استفاده میکنند. در باندینگ کامپوزیت، مواد رزین کامپوزیتی را با روشهای حرفهای به سطح دندان میچسبانند. این عمل طی یک جلسه روی دندان افراد انجام میشود.
بعد از ترمیم دندان، چه انتظاری باید داشته باشیم؟
از آنجایی که دندان ترمیمشده حساسیت و ضعف بیشتری نسبت به دندان دستنخورده و سالم دارد، لازم است که در نگهداری از این مرواریدهای آسیبدیده خود، دقت بیشتری بهخرج دهید. دندانها ممکن است پس از ترمیم گاهی دچار التهاب، دردهای خفیف و شکنندگی شوند و نباید انتظار داشت که عملکردی مانند یک دندان طبیعی داشته باشند. صبور باشید و از دندان درمانشده خود، بهخوبی مراقبت کنید.
ترمیم دوسطحی دندان چیست؟
گاهی پوسیدگی روی سطح یک دندان رخ نمیدهد، بلکه این پوسیدگی بین دو دندان اتفاق میافتد. در اینصورت، درمان ترمیم در دوسطح دندان اتفاق میافتد. استفادهنکردن از نخ دندان باعث پوسیدگی شیار بین دو دندان میشود و همزمان ۲ سطح دندان را دچار آسیب میکند.
آیا ترمیم دندان درد دارد؟
خیلی از افراد بهخاطر ترس از درد ترمیم دندان، به پزشک مراجعه نمیکنند و در درازمدت به دست خود، دندانهایشان را دچار آسیبهای جدی میکنند. حساسیت دندان پس از ترمیم تا چند روز الی چند هفته، طبیعی است. عصبهای دندان شما پس از انجام درمان ترمیمی، به خوراکیهای سرد و گرم واکنش نشان میدهد که با مسکن قابلکنترل است؛ اما درصورت ادامهداربودن این حساسیتها لازم است دوباره سری به مطب دندانپزشکتان بزنید!
عوارض پرکردن دندان
درد در هنگام فشار روی دندان
تا چند روز این درد را موقع فشاردادن دندانها بهروی هم یا هنگام جویدن، حس میکنید.
حساسیت به سرماوگرما
موقع نوشیدن مایعات و خوراکیهای سرد و گرم احتمالاً احساس ناخوشایندی داشته باشید.
حساسیت آلرژیک
برخی افراد به مواد درمانی واکنش نشان میدهند و دچار آلرژیهای دردناک میشوند. معمولاً این اتفاق برای افرادی که سابقه حساسیتهای ژنی و خانوادگی به فلزات یا مواد شیمیایی خاص دارند، اتفاق میافتد و بین اغلب مردم، شایع نیست.
تمامی مواردی که گفته شد، تا چند روز الی چند هفته بعد از درمان ترمیم دندان طبیعی است؛ اما اگر بیش از این زمان طول کشید، حتماً با دندانپزشکتان تماس بگیرید.
مراقبتهای پس از ترمیم دندان چیست؟
مراقبتهای کوتاهمدت
- تا مدتی از مصرف خوراکیهای خیلی داغ و خیلی سرد خودداری کنید.
- مصرف خوراکیهای شیرین و چسبنده مانند آدامس و انواع شیرینی را مدتی کنار بگذارید.
- با دندانهای مقابل خوراکیها را بجوید.
مراقبتهای دائمی
- از خمیردندانها و دهانشویههای حاوی فلوراید و محصولات توصیهشده توسط پزشکتان، استفاده کنید.
- استفاده از نخدندان بعد از هر وعده غذایی را برای خود تبدیل به روتین کنید.
- مصرف چای، نوشابه، قهوه، الکل و سیگار را کنترل کنید.
سخن پایانی
با پیشرفت تکنولوژی و کشف متدهای متنوع تخصصی در حوزه دندانپزشکی، همه دندانهای آسیبدیده با صرف هزینه و زمان، قابلترمیم هستند. شما میتوانید با مراجعه به کلینیک دندانپزشکی صدف، تمامی خدمات موجود برای ترمیم دندان را چک و مناسبترین روش را برای درمان دندانهای خود انتخاب کنید. این کلینیک برای رفاه حال مراجعان با بسیاری از بیمههای تکمیلی قرارداد دارد و شما میتوانید با خیالی آسوده مرواریدهای درون دهانتان را ترمیم کنید.